Pebre-d'ase
Satureja montana
Lamiaceae Labiaceae
Àutri noum : Pebre-d'ai, Isop.
Noms en français : Sarriette des montagnes, Sarriette vivace.
Descripcioun :Lou pebre-d'ai es uno planto redoulènto bèn couneigudo de nòsti mountagno. Trachis souvènt en gròssi mato denso de flour blanco à roso. Flouris pulèu à la fin de l'estiéu.
Usanço :Es proun couneigu "pèr n'en perfuma lei toumo" (O. Madon, op.cit. p.153) o lou boudin. Se fai uno meno de soupo, la "soupo dóu pastre" pèr li proublèmo de digestioun o d'estoumac : "Fasès bouli coume uno infusioun voste pebre-d'ase dins la casseirolo, pièi quant a bouli, arrestas lou fiò, levas voste pebre-d'ase, ié metès la pasta, pièi la pasta pren aquéu perfum" ib. Ei couneigu tambèn pèr èstre acalourant.
Port : Pichoto planto lignouso
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Camefite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Satureja
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Ordre : Lamiales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Tepiero seco
- Relarg à jóuinis aubret
- Ribo d'aigo
- Roucas
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Satureja montana L., 1753
Fragoun(-di-gràndi-flour)
Potentilla grandiflora
Rosaceae
Nom en français : Potentille à grandes fleurs.
Descripcioun :Lou fragoun-di-gràndi-flour es uno planto coumuno que trachis dins li pelouso e roucaio d'auto mountagno, ounte rebalo au sòu ; pamens li tijo en flour mounton. Èi cubert de péu e fai de flour jauno, un pau grosso. Li fueioun soun pèr tres e soun acaba pèr de péu argenta, e peréu dessouto sus li costo.
Usanço :A bessai li mémis usanço que d'àutri fragoun : lucha contro la cagagno e sarra li car (presènci de tanin).
Port : Erbo
Taio : 15 à 40 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Potentilla
Famiho : Rosaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 20 à 30 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Si
Autour basso e auto : 1500 à 2700 m
Aparado : Noun
Jun à avoust
Liò : Roucaio
- Pelouso
Estànci : Subaupen à Aupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Ouèst-Éuropo
Ref. sc. : Potentilla grandiflora L., 1756